نکات حقوقی خرید خودرو

هنگام خرید خودرو، حسابی به ابعاد مختلف فنی‌اش دقت می‌کنید. از اهل فن می‌پرسید، خودرو را به مکانیک و کارشناسان حرفه‌ای نشان می‌دهید و در کل، سعی‌تان این است که خریدی درست و هوشمندانه داشته باشید. این خیلی خوب است. اما پایان کار نیست. یعنی بعد از اینکه ماشین را پسند کردید و پای معامله رفتید، هنوز هم بخش‌ مهمی از کار باقی مانده و آن چیزی نیست جز مسائل حقوقی معامله مثل وکالت خرید و فروش خودرو و… . از بحث بررسی تطابق مشخصات اسناد و مدارک مربوط به خودرو با وسیله‌ای که می‌بینید و مسائل مشابه که بگذریم، مقوله مهم وکالت پیش می‌آید. اگر درباره وکالت خرید و فروش خودرو اطلاعات کافی نداشته باشید، امکان دارد در دردسر بزرگی بیافتید. پس اجازه بدهید که از سیر تا پیاز این ماجرا را برای‌تان بگوییم.

وکالت خرید و فروش خودرو چیست؟

وکالت خرید و فروش خودرو چیست ؟ وکالت‌دادن یعنی اینکه کسی از جانب شما نماینده و وکیل می‌شود که برخی از وظایف و کارهای‌تان را انجام بدهد. در زمینه خرید و فروش خودرو هم اوضاع به همین ترتیب است. یعنی شما می‌توانید برای خریدن یا فروختن خودرو، وکیل خود را بفرستید. اگر به هر دلیلی نمی‌توانید در هنگام معامله حاضر باشید، پای وکالت خرید و فروش خودرو به میان می‌آید. وکیل شما کیست؟ وکیل کسی است که با او قراردادی رسمی و مشخص دارید و به او اجازه می‌دهید که برای انجام بعضی از کارها که با هم توافق کرده‌اید، به‌جای شما حاضر شود و فرایند را پیش ببرد.

پس وقتی که وکیلی برای خود تعیین می‌کنید و با او شرط و قرارداد انجام کاری را منعقد می‌کنید، شما موکل می‌شوید و اختیار کارتان را در زمینه‌ای مشخص به وکیل می‌سپارید. وکالت خرید و فروش خودرو هم همین است؛ یعنی یک نفر از جانب شما پای معامله حاضر می‌شود و به‌جای‌تان کار خرید یا فروش را انجام می‌دهد. پس هم در نقش خریدار و هم در نقش فروشنده می‌توانید وکیل داشته باشید. در ادامه وکالت خرید و وکالت فروش خودرو را به‌طور جداگانه توضیح می‌دهیم.

وکالت فروش خودرو چیست؟

با دادن وکالت فروش خودرو به شخصی دیگر، باعث می‌شوید که از بِ بسم‌اللهِ شروع معامله تا خداحافظی با مشتری سوئیچ‌به‌دستی که سوار ماشین‌تان می‌شود و به عنوان صاحب جدیدش بوق می‌زند و می‌رود، به عهده شخصی دیگر یا همان جناب وکیل باشد. با سپردن وکالت‌تان به شخصی دیگر تمام کارهای فرایند معامله بر عهده او خواهد بود. مثلا چانه‌زدن با مشتری، مراجعه به مراکز تعویض پلاک و… را او از جانب شما انجام خواهد داد.

وکالت خرید خودرو چیست؟

برای خرید خودرو هم می‌توانید فردی را به نمایندگی و وکالت از طرف خودتان تعیین کنید. باید به محضر بروید و به‌طور رسمی و قانونی وکالت خرید خودرو را به شخصی دیگر واگذار کنید تا از سوی شما اجازه داشته باشد، در مراحل مختلف خرید مانند تعویض پلاک، انتقال سند و… مشارکت کند. چنین فردی از جانب شما مدارک مختلف معامله خودرو را امضا می‌کند و مالکیت خودرو را به شما می‌سپارد.

حتما بخوانید: خرید خودرو کارتکس و تفاوت آن با خودروی پلاک شده

وکالت به خریدار خودرو چیست؟

برای پیش‌برد معامله خودرو می‌توانید وکالتی هم به خریدار بدهید. یعنی دیگر نماینده‌ای از سمت خودتان مشخص نکرده و وکیلی را برای پیش‌برد معامله خودرو تعیین نکنید. اما به کسی وکالت بدهید که قرار است، صاحب آینده خودروی‌تان شود. یعنی خریدار از جانب شما این حق را دارد که کلیه امور مرتبط با معامله را به‌تنهایی و با اجازه قانونی شما پیگیری کند. اما این کار چندان درست به نظر نمی‌رسد. شاید به خاطر مشغله، اعتمادی که به طرف مقابل دارید یا هر دلیل دیگری از دادن وکالت به خریدار خودرو استقبال کنید اما حواس‌تان باشد که این فرایند می‌تواند زوایای تاریکی هم داشته باشد. مثلا تا زمانی که پلاک خودرو به نام شماست، هرخلاف یا حادثه‌ای که با خودرو رخ بدهد، جرمش به گردن شما خواهد بود. فرقی نمی‌کند که راننده با یک آدم تصادف کرده یا خیلی ساده از چراغ قرمز عبور کرده و جریمه شده؛ در هر حال، مسئول همه اینها شما خواهید بود. پس زمانی که به خریدارتان وکالت می‌دهید که تمام امور از جمله تعویض پلاک، سندزدن و… را خودش انجام بدهد، در واقع، در وکالت خرید و فروش خودتان را وارد چالش‌هایی می‌کنید که شاید پایان خوشایندی نداشته باشند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه نگاهی به مقاله وکالت تعویض پلاک بیاندازید.

وکالت بلاعزل در فروش چیست؟

وکالت‌دادن به دیگران برای خرید و فروش خودرو می‌تواند به شکل ساده یا بلاعزل باشد. منظور از بلاعزل چیست؟ اگر کمی به این واژه عربی و مرکب دقت داشته باشید، متوجه می‌شوید که منظور از بلاعزل یعنی، عزل‌کردن در کار نیست. به‌عبارت بهتر، موکل حق ندارد وکیلش را عزل کند. هرچند که موکل در این سبک از وکالت حق ندارد که وکیل را عزل و برکنار کند اما همچنان اجازه دارد که خودش مورد پرونده را پیگیری کند و وکالت را خودش انجام بدهد.

پس زمانی که در وکالت خرید و فروش خودرو پای وکالت بلاعزل به میان می‌آید، خریدار باید دقت کند که این مسیر دست‌اندازهایی هم دارد. با دریافت وکالت بلاعزل در فروش، خریدار صاحب خودرو نمی‌شود. مالکیتی در کار نیست و اگر می‌خواهد که مشکلی برایش پیش نیاید، باید در کنار تنظیم وکالت خرید و فروش بلاعزل، مبایعه‌نامه‌ای هم با فروشنده تدوین کند. پس در صورتی که وکالت بلاعزل از سوی فروشنده فسخ یا معلق شود، مبایعه‌نامه به داد خریدار می‌رسد و به او اجازه می‌دهد که به‌دنبال کارهای تنظیم رسمی سند به نام خودش برود. حواس‌تان باشد که وکالت بلاعزل مشکلاتی را به خریدار تحمیل می‌کند و باید در تنظیم آن دقت کافی به خرج بدهید.

مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو چیست؟

همان‌طور که قبل‌تر هم گفته شد، زمانی که خرید و فروش را به‌طور وکالتی انجام می‌دهید، مشکلاتی شما را تهدید می‌کنند. مثلا زمانی که به خریدار وکالت می‌دهید که امور مربوط به فروش را خودش پیگیری کند تا زمان تعویض پلاک، خودروی خود را دودستی تقدیم به شخصی دیگر می‌کنید. او هم می‌تواند هر خلافی را مرتکب شود. اگر خریدار خلاف‌کار از کار دربیاید، امکان شکل‌گیری سواستفاده‌های مختلف از خودرو وجود خواهد داشت. البته فقط خریدار نیست که می‌تواند در دسته مجرمان و خلاف‌کاران باشد یا با خودرو مرتکب جرایم مختلف شود.

سوی دیگر داستان هم ظرفیت مشکل‌آفرینی دارد. مثلا شاید فروشنده جرایم مختلفی را با خودرو انجام داده و جرایم او باعث می‌شوند که پای خریدار بی‌گناهی که معامله وکالتی انجام داده هم به قضایای ناخوشایند باز شود. برای مثال، رئیس پلیس راهور در مصاحبه‌ای اعلام کرده که مشکلات خرید و فروش وکالتی خودرو بسیار زیاد هستند. او در گفته‌های خود از پرونده معامله خودرویی گفته که مشکلات زیادی را به خریدار تحمیل کرده است. ماجرا از این قرار بوده که فردی خودرویی را خریداری کرده که صاحب آن قاچاقچی بوده و جرایم زیادی را مرتکب شده بوده است. بعد از اتمام معامله، این خریدار بی‌نوا می‌ماند و چندین میلیون جریمه و شکایت‌های رنگارنگی که از صاحب خودرو شده بوده و حالا او باید پاسخ‌گو می‌بوده است. پس در وکالت خرید و فروش خودرو همه جوانب قضیه را بسنجید و بعد وارد عمل شوید.

هزینه وکالت خرید و فروش خودرو چقدر است و چه کسی باید پرداخت ‌کند؟

در وکالت فروش خودرو و یا خرید آن مقوله هزینه وکالت خودرو کاملا توافقی است. یعنی عرف است که دو طرف معامله خودرو درباره پرداخت هزینه‌ بخش‌های مختلف معامله با هم به نتیجه‌گیری می‌رسند و توافق می‌کنند. اگر خریدار و فروشنده بر سر تقسیم هزینه‌ها به توافق نرسند، هزینه‌ها نصف می‌شود. معمولا روند به این صورت است که برخی از هزینه‌ها را خریدار متقبل می‌شود و برخی از هزینه‌ها را هم فروشنده.

حتما بخوانید: محاسبه افت قیمت خودرو و عوامل موثر بر آن

در آخر

وکالت خرید و فروش خودرو را به‌خوبی بررسی و بعد، از آن برای پیش‌برد معاملات خود استفاده کنید. اگر آگاهی‌های کافی نداشته باشید، امکان دارد که سرتان کلاه برود. بهتر است که کارهای خرید و فروش را وکالتی انجام ندهید اما اگر هم وارد چنین مسیری شدید، حواس‌تان را جمع کنید و هر توافق و سندی را بادقت و بدون تعارف دقیق بخوانید. تمام بندهای هر قرارداد و وکالت‌نامه‌ای را بررسی کنید. چون اگر دقت کافی به خرج ندهید، امکان دارد که در دردسرهایی بیافتید و بعدها حسرت بخورید.