شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو و مدارک لازم در سال ۹۹

چند سالی است که گرفتن معاینه فنی خودرو برای دارندگان وسایل نقلیه الزامی شده است. با توجه به تأکیدی که پلیس راهنمایی و رانندگی درباره لزوم اخذ معاینه فنی برای خودروها بر اساس قانون دارد، تمام خودرو‌های سواری اعم از داخلی و خارجی که سن آن‌ها بیش از ۴ سال باشد ملزم به اخذ معاینه فنی هستند. درصورتی‌که دارندگان خودروهایی که باید معاینه فنی بگیرند، از این امر سرپیچی یا درباره آن کوتاهی کنند، از جانب پلیس راهنمایی و رانندگی اعمال قانون می‌شوند.

معاینه فنی خودرو به چه معناست؟

همان‌طور که از نام آن مشخص است، معاینه فنی به فرایند بررسی سلامت خودرو از هر نظر گفته می‌شود. کارشناسان مراکز معاینه فنی تمام قطعات و اجزای ماشین و نحوه عملکرد آنها را بررسی می‌کنند و گزارشی مبنی بر سلامت خودرو و کارکرد صحیح آن تهیه کرده و در اختیار راننده قرار می‌دهند.

دارندگان خودرو باید با داشتن مدارک موردنیاز به این مراکز مراجعه کنند تا برگه معاینه فنی را بگیرند.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن معاینه فنی

هنگامی‌که ماشین را برای معاینه فنی می‌برید، حتما مدارک لازم برای معاینه فنی را با خودتان همراه داشته باشید. این مدارک عبارت‌اند از:

•       اصل کارت یا سند خودرو
•       فرم تشخیص عیوب ظاهری.

مراحل معاینه فنی؛ چه مواردی برای اخذ معاینه فنی بررسی می‌شوند؟

در بدو ورود ابتدا پلاک خودروی شما را با دوربین مخصوص می‌خوانند و پس از ثبت اطلاعاتتان، خودرو را پذیرش می‌کنند. پس از این مرحله معاینه فنی خودرو را آغاز می‌کنند. این فرایند شامل چند مرحله است:

مرحله اول: بازرسی چشمی

اولین مرحله معاینه فنی خودرو، بازرسی چشمی است که در آن خودرو را از نظر ظاهری بررسی می‌کنند. مواردی‌که در بازرسی چشمی مورد بررسی قرار می‌گیرند شامل موارد زیر است:

•       آینه‌ها
•       شیشه‌ها
•       برف ‌پاک‌کن
•       سالم بودن بوقِ خودرو
•       داشتن کمربند ایمنی
•       بدنه (که نباید دفرمه باشد)
•       میزان پوسیدگی بدنه
•       وضعیت لاستیک‌ها
•       صدای اگزوز
•       دود خروجی از اگزوز
•       متعلقات اضافی بدنه
•       چراغ‌های نور‌پایین و نوربالا
•       چراغ راهنما
•       چراغ عقب (ترمز/ دنده عقب/ خطر/ چراغ پلاک)
•       طلق چراغ‌های عقب

نکته: در همین مرحله لوازم و تجهیزات بسته‌شده روی خودرو هم بررسی می‌شوند. اگر غیراستاندارد باشند، اعلام مردودی می‌کنند. برای نمونه می‌توان به نصب‌کردن بوق نامتعارف یا رینگ‌اسپرت اشاره کرد.

حتما بخوانید: ۱۵ اشتباه رایجی که به سلامت ماشین‌تان ضربه می‌زند

مرحله دوم: آزمون آلایندگی

در این مرحله با کمک دستگاه مخصوص، میزان آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز را اندازه می‌گیرند که از حد مجاز تعیین‌شده بالاتر نباشد. اگر خودروی شما هوا را بیش‌ازحد آلوده می‌کند نمی‌توانید معاینه فنی بگیرید. گازهای دی‌اکسیدکربن، مونواکسیدکربن و نظایر آنها جزو آلاینده‌های هوا هستند که اگر میزان آنها زیاد تشخیص داده شود برابر است با مردود شدن خودروی شما.

مرحله سوم: آزمون کمک فنرها

در این مرحله، کمک فنرها را با دستگاه مخصوص که نتیجه آزمون را هم به‌صورت عددی و هم به‌شکل گرافیکی ثبت می‌کند آزمایش می‌کنند. تمام کمک فنرهای عقب و جلو بررسی می‌شود. اگر مشکلی در هر یک از کمک فنرها وجود داشته باشد احتمال اینکه ماشین در پیچ جاده واژگون شود وجود دارد. به همین دلیل این آزمون اهمیت زیادی دارد.

مرحله چهارم: آزمون ترمزها

در این مرحله، ترمزها را بررسی می‌کنند تا حد نهایی شتاب ترمزگیری خودرو را به منظور ارزیابی وضعیت سیستم ترمز محاسبه کنند. علاوه‌بر آن، عملکرد ترمز دستی را هم بررسی خواهند کرد. نو بودن لنت‌ها و استفاده از روغن ترمز مناسب می‌تواند در به سلامت گذشتن از این مرحله کمک‌کننده باشد!

حتما بخوانید: آشنایی با سیستم برق خودرو و اجزای آن

مرحله پنجم: آزمون سیستم تعلیق

در این مرحله، با دستگاه سیستم تعلیق خودرو را تحت فشار قرار می‌دهند تا عملکرد آن را بررسی کنند. اتصالات و قطعات این سیستم باید محکم باشند وگرنه خودرو مردود می‌شود.

مرحله ششم: آزمون سلامت چراغ‌ها

در این مرحله چراغ‌های خودرو را بررسی می‌کنند که ببینند آیا نور با زاویه و شدت مناسب انتشار می‌یابد یا نه. همچنین جهت نوربالا و نورپایین و برد آن (یعنی تا چه مسافتی از مسیر را روشن می‌کنند) را ارزیابی می‌کنند.

مرحله هفتم: هم‌راستایی چرخ‌ها

این مرحله برای اندازه‌گیری میزان انحراف جانبی خودرو به ازای هر ۱۰۰۰ متر است که اگر بیشتر از ۷ متر باشد، خودرو مردود می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر، هنگام رانندگی فرمان خودرو را رها کنید. اگر جلوبندی و فرمان خودرو تنظیم باشد، خودرو در هر یک کیلومتر نباید بیشتر از ۷ متر انحراف پیدا کند. در این مرحله میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخ‌های خودرو را هم بررسی می‌کنند.

هزینه معاینه فنی چقدر است؟

هزینه معاینه فنی انواع وسیله نقلیه در سال ۹۹ به‌شرح زیر اعلام شده است:

درباره خودروهای دوگانه سوز، جمع هزینه‌ها برابر است با هزینه معاینه به اضافه هزینه بازرسی چشمی قطعات گازسوز به اضافه هزینه بازرسی مخزن بدون بازکردن آن که به صورت زیر می‌شود:

برای خودروهای سبک

۳۷هزار تومان + ۱۰هزار تومان برای بازرسی چشمی + ۱۲هزار تومان برای بازرسی مخزن (بدون بازکردن)= ۵۹هزار تومان

۵۷هزار تومان + ۱۰هزار تومان برای بازرسی چشمی + ۱۲هزار تومان برای بازرسی مخزن (بدون بازکردن) = ۷۹هزار تومان

نکته: در صورت مردود شدن در تست معاینه فنی، حداکثر ۱۵ روز فرصت دارید تا ایراد خودرو را برطرف کنید و مجددا به همان مرکز معاینه فنی مراجعه کنید.

دلایل اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی چیست؟

اگر خودروی شما در هریک از مراحل فوق (خواه چشمی خواه فنی) مشکلی داشته باشد مردود می‌شود. مشکل‌ترین مراحل معاینه فنی خودرو که سبب مردودشدن آنها می‌شود عبارت‌اند از:

•       آزمون آلایندگی
•       وضعیت ظاهری
•       ترمزها
•       کمک فنر
•       آزمون هم‌راستایی چرخ‌ها.

درصورتی‌که خودرو مردود شود، برگه معاینه فنی به آن تعلق نمی‌گیرد. در چنین شرایطی ۱۵ روز به شما فرصت می‌دهند تا چک‌لیستی را که در برگه نتایج درج شده است برطرف کنید و دوباره به همان مرکز اخذ معاینه فنی مراجعه کنید.

اگر خودرو تمام مراحل را به سلامت طی کند، برگه معاینه فنی خودرو را به شما می‌دهند که همیشه باید همراهتان باشد. همچنین برچسب معاینه فنی هم روی خودرو نصب می‌شود. اعتبار این گواهی ۱ سال است.

جریمه نداشتن معاینه فنی

بر اساس قانون و اعلام پلیس راهور، محدوده اجباری برای داشتن معاینه فنی تمام شهر است و خودروهای فاقد معاینه فنی روزانه مبلغ ۵۰هزار تومان جریمه خواهند شد.

حتما بخوانید: انواع صدای ماشین و ۱۲ مشکلی که می‌تواند دردسرساز شود

چه خودروهایی نیاز به گرفتن معاینه فنی دارند؟

اگر عمر خودروی شما از ۴ سال گذشته است یا به تازگی خودروی دست دومی خریده‌اید که عمرش بیش از ۴ سال است، حتما به گرفتن معاینه فنی نیاز پیدا می‌کنید، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم پیش از رفتن به مراکز معاینه فنی ایرادات ذکر شده را برطرف کنید تا مجبور به مراجعه دوباره به این مراکز نباشید.

به‌این‌ترتیب خودروهای داخلی مدل ۹۴ و پایین‌تر، وسایل نقلیه عمومی مدل ۹۷ و پایین‌تر و نیز اتومبیل‌های وارداتی سال ۲۰۱۶ و قبل از آن باید برای گرفتن معاینه فنی اقدام کنند. اما مدل‌های جدیدتر از این تاریخ‌ها نیاز نیست معاینه فنی بگیرند.

نوبت دهی معاینه فنی خودرو

متأسفانه فرایند معاینه فنی کاری زمان‌بر است و به‌همین‌دلیل مراکز معاینه فنی شلوغ و پرازدحام هستند. با توجه به شیوع ویروس کرونا و لزوم فاصله‌گذاری اجتماعی، امکان نوبت دهی آنلاین معاینه فنی در تهران و تعداد محدودی از شهرهای بزرگ از جمله اصفهان، مشهد و تبریز فراهم شده است تا از ایجاد صف‌های طولانی در این مراکز جلوگیری به عمل آید.

برای بهره‌گیری از خدمات نوبت دهی معاینه فنی خودرو تهران، باید به سامانه با نشانی https://services27.tehran.ir/  مراجعه کنید. پس از ورود به سامانه، ابتدا در صفحه نخست ضوابط و قوانین را مطالعه کرده و دکمه «مطالعه نمودم» را کلیک کنید. در صفحه بعد، از شما درخواست می‌شود که شماره پلاک خودرو، نام و نام خانوادگی و شماره تلفن همراه را وارد کنید. پس از وارد کردن اطلاعات، کد فعال‌سازی را به شماره همراهتان ارسال می‌کنند که با استفاده از آن، به صفحه اصلی سامانه هدایت می‌شوید. در اینجا باید نام مرکز را مشخص کرده و تاریخ مدنظرتان را وارد کنید. می‌توانید هزینه را از همین سامانه به‌صورت آنلاین هم پرداخت کنید.

ساعات کار هر مرکز معاینه فنی ممکن است با بقیه متفاوت باشد. از این رو، اطلاعات کامل تمامی مراکز از جمله ساعت کاری، آدرس و نقشه در سامانه درج شده است. برخی از مراکز معاینه فنی از جمله بیهقی، به‌صورت شبانه‌روزی و ۲۴ساعته درحال خدمات‌رسانی هستند. تعداد محدودی از مراکز روزهای جمعه هم فعالیت می‌کنند.

نوبت دهی اینترنتی معاینه فنی در سایر شهرها

متأسفانه هنوز در بسیاری از کلان‌شهرها و شهرستان‌ها استقبال خوبی از این سامانه صورت نگرفته است. بااین‌حال برخی از شهرها از جمله اصفهان، مشهد و تبریز سامانه نوبت دهی اینترنتی معاینه فنی را راه‌اندازی کرده‌اند. برای دریافت نشانی سامانه مربوط به شهر خودتان نام شهرتان را در گوگل جستجو کنید. اگر سامانه‌ای راه‌اندازی شده باشد آدرس آن را خواهید یافت. برای نمونه، آدرس سامانه معاینه فنی خودرو مشهد eservice.mashhad.ir/nobat و برای اصفهان http://fani.hamlebar.com/ است.

حتما بخوانید: راهنمای خرید خودرو دست دوم و آنچه باید بدانید

استعلام معاینه فنی خودرو

برای اینکه ببینید معاینه فنی خودروی شما هنوز اعتبار دارد یا نه، می‌توانید وارد سامانه سیمفا به آدرس https://symfa.ir شوید و با وارد کردن پلاک و مشخصات مربوطه، معاینه فنی خودروی خودتان را استعلام بگیرید.

چنانچه خواندن این نوشته برای شما مقید بود توصیه می‌کنیم دیگر مقالات ما در زمینه انواع روغن موتور خودرو و خرید خودرو کارتکس را نیز بخوانید.